Home
Hoger

Zweten houdt het lichaam koel, omdat onze lichaamstemperatuur daalt als het vocht verdampt. De menselijke huid bevat meer dan drie miljoen zweetklieren die over het hele lichaam grote hoeveelheden vocht kunnen produceren. Ook onze geringe beharing draagt bij tot een snelle verdamping. Dit vergoot echter wel de kans op uitdroging van het lichaam.

Heet en Droog.
Een volwassene die in een heet woestijngebied er flink marcheert, verliest al gauw meer dan 2 liter vocht per uur. Als we in dergelijke omstandigheden niet voortdurend voldoende water tot ons nemen, drogen we snel uit, wat kan leiden tot een sterk verhoogde lichaamstemperatuur, een levensbedreigende toestand.
De relatieve vochtigheid bepaalt in welke mate we afkoelen door te transpireren: hoe meer vocht er in de lucht zit, hoe minder afkoeling plaatsvindt. In de tropen wordt het meestal niet zo heet als in de hogere streken, maar de voortdurende combinatie van hitte, vocht en regen is kenmerkend voor de tropen.
Zweet verdampt minder vlot, zodat transpiratie niet voor voldoende afkoeling zorgt. De oorspronkelijke bewoners van de heetste en droogste gebieden op aarde beschikken over diverse lichaamskenmerken die met de hitte verband houden. Ze zijn lichtgebouwd en mager en hebben lange ledematen, wat het effect van het transpireren bevordert. Een lange neus zorgt voor vochtige lucht bij het inademen en beperkt de vochtafscheiding van de longen. De donkere huid biedt enige bescherming tegen de felle zonnestralen.
Medische proeven wijzen echter echter uit dat ieder mens zich snel aan niet al te hete omstandigheden kan aanpassen. Wie zich naar een heter of vochtiger klimaatzone verplaatst zal zich eerst erg onbehaaglijk voelen. Maar na 7 tot 10 dagen is de zweetproduktie toegenomen zonder overmatig zoutverlies, worden hart en bloedvaten minder zwaar belast en stijgt de lichaamstemperatuur bij inspanning minder sterk.

Leven in de Woestijn.
Het leven in de droogste delen van de wereld wordt beheerst door één allesoverheersend thema: water! In sommige streken dwingt watergebrek en dorheid de inlandse bevolking tot een nomadenbestaan. Men zwerft van de ene plaats naar de andere op zoek naar voedsel en water voor mens en dier. Waar voldoende water voorkomt ontstaat een vruchtbare plaats, een oase, in de woestijn. Onze moderne maatschappij maakt gebruik van airconditioning om de hitte in toom te houden. Geschikte kleding en een aangepaste bouwwijze bieden bescherming zolang de temperatuur niet tot recordhoogte stijgt.
Onvoldoende bedekking van de huid doet de lichaamswarmte toenemen door de inwerking van de zonnestraling. De lange, fladderende gewaden van de Arabieren beschermen de huid tegen de schadelijke stralen van de zon en zorgen ook voor voldoende luchtcirculatie.
Gebouwen met dikke muren van natuursteen of baksteen bieden isolatie en beschutting, en omdat ze maar langzaam opwarmen en afkoelen is de temperatuur er gelijkmatig. Voorbeelden van deze tradionele bouwwerken zijn volop voorhanden in het zuidwestelijk woestijngebied van de V.S. In andere werelddelen heeft men dikke muren gebruikt in combinatie met ventilatiesystemen. Op veel plaatsen in het Midden-Oosten en het subcontinent India vormen windtorens of windvangers op schoorstenen een eeuwenoude vorm van ventilatie. Zelfs de schoorsteen is zo ontworpen dat de opgevangen hitte overdag voor extra ventilatie zorgt, ook al is het windstil. In woestijnstreken, zoals Rajasthan in India, wordt het ventilatiesysteem toegepast in combinatie met vochtige rieten matten in de deuropening. Elk zuchtje lucht wordt op deze manier gekoeld, wat een heel natuurlijke airconditioning oplevert.