Het weer, een energiebron

Het weer, een energiebron

Home
Hoger


Sinds mensenheugenis is de energie van rivieren, beken en van de wind ingezet voor menselijke activiteiten. In Nederland bewezen windmolens hun nut bij bemaling en inpoldering van laag gelegen terrein. Ook in ons land werden windmolens gebruikt om graan te malen.
Water is nog altijd de meest gebruikte vorm van duurzame energie. De winning van waterkracht vereist water om turbines te laten werken die elektriciteit voortbrengen. Het water wordt opgeslagen in reservoirs, zodat de aanvoer van energie niet afhankelijk is van de schommelingen van het weer.

Wind en Golven.
Windmolens zijn heel gevoelig voor veranderingen in het weer. Zo kwam het dat op het platteland ten tijde van de elektrificatie slechts in afgelegen gebieden windenergie werd toegepast. Dankzij de introductie van nieuwe technieken is windenergie de laatste jaren de meest economische en duurzame energiebron geworden in winderige streken op aarde. Grote aantallen windmolens voorzien van enorme horizontale en verticale assen worden momenteel getest in Groot-Brittannië, Frankrijk, Californië en Denemarken. Ook in ons land wordt de moderne windmolen beperkt uitgetest.
Een van windenergie afgeleide vorm van elektriciteitswinning is getijdenstroom die turbines aandrijft en die momenteel aan de oceaankusten van Groot-Brittanië, Noorwegen en Hawaï wordt gebruikt. Gegevens van deze proeven tonen de technische uitvoerbaarheid van deze vorm van energieproductie aan, maaruit economisch oogpunt is ze nog niet levensvatbaar. Desondanks kan getijdenstroom voor de bewoners van afgelegen eilanden op winderige plekken een economisch aantrekkelijke en betrouwbare bron van elektriciteit worden.

Zonneënergie.
Bij helder weer is de energie van de zon een directe bron van warmte die bovendien snel in elektriciteit kan worden omgezet. Op zonovergoten plekken op aarde leveren zonnepanelen op grote schaal warm water voor particulier gebruik. De directe omzetting van zonlicht in elektriciteit door zonnepanelen voorziet al geruime tijd in de stroomvoorziening van ruimtesatellieten en kleinen elektrische apparaten, zoals rekenmachines. Er zijn al heel wat prototypes gebouwd van voertuigen en kleine vliegtuigjes op zonneënergie. Op dit moment zijn ze van nu voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën, maar nog ongeschikt als nieuwe vormen van vervoer.

Schepen en Vliegtuigen.
Zeilvaart komt niet meer in aanmerking voor een rol in de koopvaardij, maar weer en wind zijn zeker van belang bij het uitzetten van vaar- en vliegroutes. Weervoorspellingen stellen de grote vaart in staat de routes zo te kiezen dat tegenwind en zware zeegang vermeden worden. Wellicht wordt de afstand langer, maar met een gunstige wind en een kalme zee kan de reistijd met wel 10% verkort worden. De piloot in de burgerluchtvaart wordt eveneens geïnformeerd over harde wind hoog in de atmosfeer, straalstroom, geheten die hij kan benutten of juist ontwijken om sneller te vliegen.

Het Effect op het Milieu.
Duurzame energiebronnen zijn minder vervuilend dan krachtcentrales die stoken met fossiele brandstoffen en ook verlossen ze ons van kernafval, maar helemaal probleemloos zijn ze niet. Met name waterkrachtcentrales zijn het onderwerp van groeiende bezorgdheid. De stuwmeren die ontstaan door overstroming van uitgestrekte gebieden verstoren het biologisch evenwicht en verdrijven de bevolking. Op de duur zullen de ondergelopen gebieden verzilten en blijft stroomafwaarts de afzetting van vruchtbaar rivierslib uit, wat nadelig is voor de overige organismen uit de voedselketen.
De grote aantallen windmolens die nodig zijn om een flink aandeel in de elektriciteitsvoorziening te leveren kunnen het uitzicht bederven en gevaar voor vogels opleveren die in open terrein jagen, zoals haviken en adelaars.
Centrales die werken op getijdenstroom doen ook pijn aan de ogen en bedreigen de ecologische waarde van de naburige kustlijn, terwijl zonnepanelen in woestijnen het klimaat ter plaatse kunnen veranderen.
De nadelen van wind- en zonneënergie en getijdenstroom vallen grotendeels in het niet in vergelijking met de voorspelde gevolgen van de opwarming van de aarde door het gebruik van fossiele brandstoffen of de veiligheidsrisico's van kerncentrales.

Naar het begin van deze pagina.